Έχοντας ήδη ασχοληθεί εκτενώς με τα πεπραγμένα του Ainge στο κείμενο “Danny Ainge: Άτυχος ή αλαζόνας;”, κείμενο που γράφτηκε λίγο πριν την έναρξη της -κρισιμότατης όπως αποδείχθηκε για το franchise των Celtics- offseason του 2019, οι χθεσινές εξελίξεις μας αναγκάζουν να πιάσουμε από εκεί το νήμα και να δούμε τι οδήγησε σε αυτές τις δομικές αλλαγές στον οργανισμό των Celtics, τα λάθη και τις παραλείψεις που τις πυροδότησαν, αλλά και το τι μπορούμε να περιμένουμε πλέον από τη νέα κατάσταση που επέλεξε το ιστορικό franchise της Βοστώνης.

O Ainge

Εύλογα, δεν μπορούμε να μην ξεκινήσουμε από την τελευταία σελίδα του προηγούμενου κεφαλαίου και το καρμικό κλείσιμο αυτού. Με τον αποκλεισμό από τους Nets. Στο preview της σειράς έγραφα σχετικά:

“Πέρασαν οκτώ χρόνια από το καλοκαίρι του 2013 όταν οι Nets χάρισαν το μέλλον τους στους Celtics για να πάρουν το πρώτο τους πρωτάθλημα. Χλευάστηκαν δικαίως και αδίκως, ο Ainge υμνήθηκε σαν μια επί NBAικής γης θεότητα, ωστόσο, οκτώ χρόνια και 23 picks πρώτου γύρου αργότερα για τους Βοστονέζους, έναντι μόλις ενός για τους Nets, κάθε ομάδα μετρά μηδέν πρωταθλήματα, μηδέν τελικούς, εντελώς αντίστροφη διαχείριση των όποιων assets διέθετε, με αποτέλεσμα να είναι οι Nets που βρίσκουν τους Celtics με τρεις από τους καλύτερους 15 παίκτες της Λίγκας στη σύνθεσή τους έναντι δύο από τους top-25/30 των Celtics (και δη με τον έναν τραυματία). Πουτάνα μοίρα, ε;! (ή “μαλάκα Ainge”, όπως προτιμάτε).”

“Απλοϊκή προσέγγιση” είναι μέρος της κριτικής που δέχτηκε η θέση μου από φίλους των Celtics, εντός και εκτός Basketball Guru. “Οι Kyrie και Durant επέλεξαν να πάνε ελεύθεροι, ενώ οι Celtics είχαν ‘γδύσει’ τους Nets με trade, δεν είναι συγκρίσιμα” . Φοβάμαι πως πρέπει να επιμείνω ωστόσο στην συγκεκριμένη θέση, θέτοντας από την αρχή του κειμένου τον κατ’ εμέ λόγω αποτυχίας των Celtics του Ainge: η διαφορά της κουλτούρας του οργανισμού.

Συγκεκριμένα, την ίδια στιγμή που οι Celtics έχαναν τον έναν μετά τον άλλον τους All Stars τους ως ελεύθερους στην free agency (Horford, Irving, Hayward), οι Nets είχαν καταφέρει να οικοδομήσουν από το μηδέν και μέσα σε πέντε μόλις χρόνια εκείνη την οργανική κουλτούρα, ώστε να επιλέγονται από τους κορυφαίους free agents της αγοράς. Ακόμα και το γεγονός πως “απλά έτυχε να είναι οι Nets, επειδή οι Knicks τα είχαν ακόμα σκάτα οργανικά”, επιχείρημα υπέρ της εξαιρετικής δουλειάς του front office των Nets είναι, παρά το αντίθετο.

Αναλύοντας παραπάνω την συγκεκριμένη θέση, πρέπει να επικαλεστώ την αμερικάνικη corporate βιβλιογραφία: Εδώ και 30 χρόνια λοιπόν, το αμερικάνικο management, η corporate πολιτική που έχει επικρατήσει στον παγκόσμιο καπιταλισμό υπαγορεύει αναφορικά με τους εργαζόμενους πως “the happier, the more productive”. Τα υγιή, ευχάριστα εργασιακά περιβάλλοντα είναι εκείνα που πετυχαίνουν καλύτερα αποτελέσματα (και σε πλήρη αντίθεση και με το τι προσπαθεί να επιβάλλει εργασιακά η κυβέρνηση του τόπου μας δηλαδή).

Σε δεύτερο επίπεδο, ο σύγχρονος manager είναι manager ανθρώπων πρωτίστως. Και όχι αριθμών ή assets. Πρέπει να διαχειριστεί τους ανθρώπους του, τις ιδιαιτερότητές τους, τη μοναδικότητα του καθενός, να βρει τα δυνατά σημεία τους και να τα αναδείξει, να προστατέψει τις αδυναμίες τους, να τους ακούει, να είναι προσβάσιμος, να τους παρέχει εργασιακή ασφάλεια, αλλά και συγκεκριμένο όραμα στο οποίο πρέπει να νιώθουν συνδιαμορφοτές και συμμετέχοντες. Με απλά λόγια να είναι “leader”.

Και αν τα παραπάνω ισχύουν για οποιοδήποτε εργασιακό περιβάλλον, φανταστείτε πόσο κρισιμότερο είναι αυτό, όταν οι “εργαζόμενοί σου” είναι κατά πολύ πλουσιότερα από εσένα 25χρονα, με μόνιμα στραμμένη πάνω τους όλη την προσοχή του κόσμου.

Ε, ο Ainge, 62 χρονών πια, άρα παλαιότερης κοπής “στα πάντα”, και επιβαρυμένος εσχάτως και με προβλήματα στην καρδιά του, απέτυχε σαφώς, και δη απέτυχε παταγωδώς, να τικάρει οποιοδήποτε από τα άνωθεν δύο προαπαιτούμενα του καλού σύγχρονου manager. Τα τελευταία χρόνια οι Celtics είχαν διαρκώς μανούρες στα αποδυτήρια, με τους παίκτες να είναι μόνιμα δυσαρεστημένοι με τον τρόπο αντιμετώπισής τους. Παράλληλα, δεν υπήρχε το παραμικρό κανάλι επικοινωνίας, γεγονός που αποτυπώνεται τόσο από τον τρόπο της φυγής του Horford, όσο -και κυρίως- από την αντίστοιχη του -αγαπημένου παιδιού του Stevens- Hayward (και από επιλογή δεν βάζω στην όλη επιχειρηματολογία και τον Kyrie): Μέχρι και την ύστατη ώρα της αποχώρησής τους ο οργανισμός των Celtics δεν είχε ιδέα αν θέλουν να μείνουν ή να φύγουν ή που να πάνε. Και αυτό σε μία Λίγκα που η πληροφορίες και οι διαρροές τρέχουν με ταχύτητα φωτός. Και η απουσία, τόσο οριζόντιων, πόσο δε κάθετων καναλιών επικοινωνίας είναι μία σαφής ένδειξη σε κάθε σύγχρονο οργανισμό προβληματικού τρόπου διοίκησης και κακής οργανικής κουλτούρας.

Ωστόσο, αν κάπου φέρει τη μεγαλύτερη ευθύνη ο Ainge ως προς την εγκαθίδρυση της πλέον λανθασμένης οργανικής κουλτούρας, είναι με το trade του Isaiah Thomas. Κυνικά, η κίνηση ήταν σωστή. Ένας τραυματίας star που έμπαινε στην (απότομη) δύση της καριέρας του, θα ήταν προβληματικό για τον οργανισμό να πληρωθεί με max συμβόλαιο. Εύλογο. Αλλά... Η στιγμή, το εντελώς κυνικό της αντιμετώπισης χωρίς το ελάχιστο επίπεδο ενσυναίσθησης στην όποια απόφαση, έδειξε πως ο Ainge δεν διαθέτει τα απαραίτητα soft skills διαχείρισης του ανθρώπινου δυναμικού του. Επιπρόσθετα, έδειξε πως αδυνατεί να προσαρμοστεί στην νέα ΝΒΑική πραγματικότητα: “It’s a players’ league”. Και είναι καιρό πριν λάβει την συγκεκριμένη απόφαση, για να μην ήταν σε θέση να αντιληφθεί το μακροοικονομικό στίγμα της απόφασής του στον οργανισμό. Η συγκεκριμένη απόφαση στιγμάτισε την ομάδα, με σωρεία παικτών στη συνέχεια να δηλώνει ή να διαρρέει πως δεν επιθυμεί να αγωνιστεί για τους Celtics εξαιτίας της αντιμετώπισης τους στον Thomas, με πρώτο και κύριο τον διαχρονικό στόχο του Ainge, τον Anthony Davis. 

Τέλος, ακόμα και σε επίπεδο asset management, στον τομέα δηλαδή που ήταν “expert”, δεν μπορεί κανείς να πει πως πέρα από το trade down για τον Tatum το 2017, έχει να επιδείξει κάτι ξεχωριστό από το trade με τους Nets το 2013 και ύστερα. Ναι, πράγματι, μάζεψε έναν σκασμό assets και picks, αλλά καθώς τα picks από μόνα τους δεν σκοράρουν, ούτε παίζουν άμυνα, το πώς δεν έκανε τις βέλτιστες επιλογές (μην ούτε απλά συμπαθητικές) στα 20 από τα 24 που διαχειρίστηκε από το trade με τους Nets ως και σήμερα, είναι ένας από τους βασικούς λόγους τελικά της απομάκρυνσής του.

Έχοντας αναλύσει το σύνολο των ανωτέρω επιλογών ως το 2019 στο τότε κείμενο για τον Ainge, αξίζει να σταθούμε λίγο παραπάνω στις επιλογές του την συγκεκριμένη offseason. Αποκλειόμενοι οι Celtics σε πέντε παιχνίδια από τους Bucks του Giannis, βγήκαν από τη σεζόν με ένα από τα πιο βαθιά rosters που έχουμε δει τα τελευταία χρόνια στο NBA: Kyrie, Rosier, Smart, Tatum, Brown, Hayward, Morris, Horford, Baynes, Theis, έχοντας έναν -κατά τεκμήριο τότε- από τους καλύτερους προπονητές της Λίγκας στον πάγκο του και τρία picks πρώτου γύρου στη διάθεσή του, τα #14, #20 και #22. Με το #14 επέλεξε τον Romeo Langford, με το #20 τον Matisse Thybulle, που έστειλε στους Sixers για τα #24 (που με τη σειρά του στέλνει στους Suns μαζί με τον Baynes για ένα pick πρώτου γύρου των Suns του 2020) και #33 (όπου επιλέγει τον Carsen Edwards), ενώ στο #22 επέλεξε τον Grant Williams. Κοινώς, σε μια γεμάτη ομάδα, αντί να κάνει τα τρία picks του ένα καλύτερο, τα άπλωσε ακόμα παραπάνω. Παράλληλα, έχασε Horford και Kyrie για το τίποτα, και επέλεξε τα πολυτραυματισμένα γόνατα του Kemba, που ακόμα και το δυσλειτουργικό (μέχρι πρόσφατα;) franchise της Charlotte που τον είχε για σημαία δεν ήθελε να πληρώσει, έναντι του κατά πολύ νεαρότερου, φθηνότερου και υγιέστερου Rozier. Ο Marcus Morris έφυγε για Νέα Υόρκη, ο Baynes ανταλλάχθηκε όπως είδαμε στους Suns, το βάθος έπαψε να υπάρχει, η ομάδα πήρε την κάτω βόλτα χωρίς επιστροφή.

Τελευταίο καρφί στο φέρετρο του “μα είναι εξαιρετικός asset manager”, η απόρριψη της προσφοράς των Pacers για τον -έτσι κι αλλιώς free agent- Hayward τον Νοέμβριο του 2020, που περιλάμβανε τον Μyles Turner, έναν παίκτη δηλαδή που θα κάλυπτε - και με το παραπάνω - την τρύπα των Celtics στο “5”, και η προτίμηση ενός trade exception από τους Hornets (να’τοι πάλι αυτοί, που ψηλώνουν πολύ τελευταία ως franchise), που στη συνέχεια έγινε Evan Fournier. Ε, δεν λες ούτε εδώ “μπράβο”...

O Stevens

Περνώντας τώρα στο πιο περίεργο και περίπλοκο κομμάτι της χθεσινής απόφασης των Celtics, αυτό δεν είναι άλλο από την αναβάθμιση του Stevens σε PoBO. Μία κίνηση που είναι σαφώς αναγνώριση του προσώπου του και της αξίας του εντός του οργανισμού των Celtics, ωστόσο δεν παύει να είναι μία απόφαση δυσκατανόητη. Ο Stevens θεωρείται ένας από τους κορυφαίους προπονητές μπάσκετ στον κόσμο, μόλις τρία χρόνια πριν κυριαρχούσε στις συζητήσεις “αν στήσεις ένα franchise από το μηδέν, σε ποια θέση στο top-5 θα διαλέξεις τον Stevens και δη πάνω από ποιους superstars;”, είναι μόλις 44 χρονών, προπονεί στο κορυφαίο επίπεδο μόλις οκτώ χρόνια, και με απόλυτο “ainge-ινό κυνισμό” δεν έχει κερδίσει απολύτως τίποτα.

Με άλλα λόγια, ακόμα και αν προσπαθήσει κανείς να δει μια αντίστοιχη επιλογή από πλευράς Celtics με εκείνες των Heat με τον Riley ή των Spurs με τον Popovich, είναι ξεκάθαρη η διαφορά στο τι είχαν κερδίσει οι πρώτοι πριν ηγηθούν του Heat και Spurs Culture αντίστοιχα και από διοικητικές θέσεις: Είχαν κερδίσει τα πάντα, και μάλιστα κατ’ επανάληψη. Ο Stevens τι ακριβώς θα αντιτάσσει στους free agents για να τους κερδίσει από τους Heat, όταν ο Riley θα βγάζει πάνω στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων -όπως είναι γνωστό πως αρέσκεται να κάνει- τα δαχτυλίδια του (και τους μηδενικούς φόρους της Florida…); Toυς τέσσερις χαμένους τελικούς Ανατολής;

Επιπρόσθετα, αν ο Stevens είχε αναδειχθεί σε μια “αλεπού των πάγκων”, αυτό ήταν εξαιτίας των μαγικών που ζωγράφιζε στο πινακάκι του κάθε φορά. Αντίθετα, ποτέ δεν κατάφερε στη διαδρομή του να κερδίσει τα αποδυτήρια ή να επιφέρει/επιβάλλει την ηρεμία σε αυτά. Άρα όταν το δυνατό του σημείο ήταν τα “Xs and Os” και ουχί η διαχείριση του προσωπικού του και των ιδιαίτερων προσωπικοτήτων αυτών, πως τον αναβαθμίζεις σε μια θέση που αν κάτι και κύρια απαιτεί είναι η “διαχείριση ανθρώπων”; Το τελευταίο άλλωστε το επιβεβαίωνει τακτικά μέσα από τα κείμενά του και τα podcasts του ο analytics guru John Hollinger του The Athletic, που διετέλεσε για επτά χρόνια Vice President of Basketball Operations στους Memphis Grizzlies: στη θητεία του στην συγκεκριμένη θέση περισσότερο είχε να διαχειριστεί τους ανθρώπους του, παρά τα analytics ή ό,τι άλλο σχετικό.

Ένα ακόμα σημείο που μου έκανε εντύπωση, ήταν αυτό που ακουσα στο podcasts του Ryan Russillo στο The Ringer, όπου συμμετείχαν οι τέσσερις γνωστότεροι/ες Βοστωνέζοι δημοσιογράφοι, Russillo, Bill Simmons και Kevin O’Connor από το Ringer και Jackie MacMullan από ESPN. Αυτοί λοιπόν είπαν ήταν γνωστό πως ο Stevens ήταν “fed up με το κοουτσάρισμα τρία χρόνια τώρα” και πως είναι γενικά “family man” και πως ίσως χρειαζόταν κάποιον χρόνο να ξεκουραστεί. Και πραγματικά δεν μπορώ να καταλάβω πως κάποιος μπορεί “να ξεκουραστεί” αναλαμβάνοντας υψηλότερη θέση, με περισσότερα καθήκοντα και πίεση από ό,τι ως τώρα είχε!

Να σημειωθεί κάπου εδώ επίσης, πως μπορεί να είναι ευτύχημα για τους Celtics πως απέφυγαν το πλήρως αποτυχημένο μοντέλο του coach/GM. Με την αναβάθμιση του Stevens, όμως, από εκεί που είχαν ένα πρόβλημα, αυτό του GM, πλέον, έχουν δύο, αφού πια διαθέτουν έναν απολύτως άπειρο GM, και μόλις έχασαν και έναν από τους καλύτερους προπονητές της Λίγκας από τον πάγκο τους. Και όλο αυτό έρχεται σε μια χρονική στιγμή που οι Celtics είχαν ανανεώσει το συμβόλαιό του μόλις τον Αύγουστο του 2020, με τον Stevens να είναι ο τέταρτος πολυνίκης στην μακρά ιστορία του οργανισμού, με 354 νίκες σε 636 [πίσω αποκλειστικά από τους Auerbach (795 νίκες), Heinsohn (427), και Rivers (416)].

Τέλος, ένα πρόσθετο ερώτημα που γεννά η συγκεκριμένη επιλογή, και ίσως το κρισιμότερο για την τρέχουσα ομάδα των Celtics, είναι αναφορικά με το κατά πόσο μπορεί να αλλάξει μία προβληματική οργανική κουλτούρα ένας άνθρωπος που ήταν, όχι απλά αναπόσπαστο, αλλά θεμελιακό κομμάτι ακριβώς της προβληματικής κουλτούρας που πρέπει να αλλάξει ριζικά. Με πρόσθετο προβληματισμό από την αδυναμία που έχει ως τώρα επιδείξει στο να επιβληθεί σε παίκτες και αποδυτήρια όπως τονίστηκε και ανωτέρω.

Κλείνοντας, μία ακόμα επισήμανση που πρέπει να γίνει είναι για το πόσο η “κληρονομιά” του Ainge είναι βαριά και από οικονομική άποψη. Και δη με την πλέον προβληματική χρήση του όρου. Συγκεκριμένα, οι Celtics μπαίνουν στην offseason με 12 κλειδωμένα συμβόλαια για του χρόνου, συν το pick τους (#22), έχοντας μισθολόγιο στα $138,8 εκατ., ήδη $26 εκατ. πάνω από το salary cap και οριακά πάνω και από το tax line ($136,6 εκατ.). Και αυτό πριν καν ανανεώσουν τον Fournier, το τελευταίο asset piece που επέλεξε ο Ainge. Με τη διοίκηση της ομάδας να δείχνει σθεναρά τα τελευταία χρόνια πως δεν έχει την παραμικρή διάθεση για εκείνη την οικονομική υπέρβαση (που ενδέχεται να οδηγήσει και στην αντίστοιχη αγωνιστική), ο Stevens θα κληθεί άμεσα να δείξει το κατά πόσο έτοιμος είναι για την συγκεκριμένη θέση. Αν δεν καταφέρει να ανταποκριθεί, όπως συνήθως αποτυγχάνουν οι μη έχοντες προηγούμενη εμπειρία από front office παράγοντες, τότε το ρίσκο για τους Κέλτες πολλαπλασιάζεται, μιας και οι δύο αστέρες της ομάδας, οι Tatum και Brown που μπαίνουν στο peak τους, δύσκολα θα καθίσουν να περιμένουν να αποκτήσει εμπειρία στησίματος καλής ομάδας γύρω τους ο νέος GM, ακόμα και αν αυτός είναι ένας άνθρωπος που έχουν μάθει να συνεργάζονται μαζί του.

Εν κατακλείδι, η απομάκρυνση του Ainge, με όσα σημαντικά πρόσφερε αυτός τέσσερις δεκαετίες στον οργανισμό των Celtics, ήταν μια επιβεβλημένη απόφαση, που μάλλον άργησε κάποια χρόνια να ληφθεί. Οι επιλογές όμως για την αντικατάσταση αυτού και την επόμενη μέρα του οργανισμού συνολικότερα, περισσότερο φαντάζουν σήμερα σαν η δημιουργία μίας σειράς πρόσθετων και πιο σύνθετων προβλημάτων, παρά ως την επίτευξη ιδανικών μεταβατικών λύσεων. Σε έναν ταχύτατα κινούμενο και εξελισσόμενο οργανισμό όπως το NBA, καλώς ή κακώς οι απαντήσεις στα ερωτήματα που γέννησε η χθεσινή μέρα για το franchise της Βοστώνης δεν θα αργήσουν να μας δοθούν.